مفهوم و مصداق امت را تاکنون در زبان اسلام شناخته ایم:بهترین گروه فکری متعهد که به خاطر مردم قیام کرده اند و رسالت شان امر به معروف و نهی از منکر است و خداپرست اند.در میان چنین گروهی،عالم وابسته به چنین امتی!عالم اسلامی است.مهم این است که در اینجا،علمای امت با پیامبران مقایسه شده اند نه با فیلسوفان و دانشمندان!نمی گوید از علمای یونان و حکمای هند و چین برترند.بنابراین سخن از علمی است پیامبرانه،پس عالمی پیامبروار!این علم چکاره است؟باز این خود پیامبر اسلام است که معرفی می کند:علما وارثان پیامبرانند!
پیامبران چه چیزی را به ارث گذاشته اند؟فلسفه را؟تصوف را؟علوم طبیعی و انسانی را؟نه!پیامبر ما که بزرگترین است،یک امی است.پیامبران،پیام را به میراث گذاشته اند،رسولان،رسالت را به جا نهاده اند.آنچه را آورده اند،راهی را که رفته اند و مسئولیتی را که به عهده داشته اند.این ها چیست؟قرآن به روشنی نشان داده است:
ما رسولان خویش را فرستادیم و با آنان،کتاب و ترازو را فرود آوردیم تا مردم به برابری و عدل قیام کنند(و بی درنگ می فرماید:)و فرو فرستادیم آهن را،در آن سختی شدید جنگ است و نیز سودها برای مردم!(کتاب.ترازو.آهن)!
عالم امت!وارث اثولوجیا و شفاء و اسفار نیست،وارث کتاب است و ترازو،آنهم نه برای درس و بحث در حوزه یا دانشگاه،برای آنکه مردم را در قیام به قسط به حرکت آورد و هدایت کند.در تعهد رسالت امر به معروف و نهی از منکر،بهترین امتی را که به خاطر مردم خروج کرده اند،یاری دهد.
عالم اسلام یعنی روشنفکر اسلام فهم مسئول،که در قوم خود و زمان خود،نقشی نه فیلسوفانه و عالمانه و ادیبانه،که راهبرانه دارد.ما می دانیم که نبوت ختم شده است و اکنون اوست که راه انبیاء را باید پس از خاتمیت وحی دنبال کند.او رهبری است که پیامش را از انبیاء می گیرد،رسولی است که رسالت رسولان را به ارث گرفته است.جبرئیل او محمد(ص) است! و کتابش قرآن!شهید او محمد(ص) است و امامش علی(ع)،و بالاخره کتابش قرآن،برای قوم خویش و در محدودهء زمان خویش،پیامبری می کند و از همهء پیامبران قوم یهود برتر است.
زیرا کاری چون کار آنان دارد،پیامبری می کند اما پیامبر نیست.یک روشنفکر آگاه مسئول است که بار سنگین رسالت پیامبران را بر دوش دارد و یک انسان ساده است،نه آسمان با او سخن می گوید و نه رنج هائی را که در سرنوشت هر صاحب رسالتی است،جبرئیل تسکین می بخشد و دلداری اش می دهد.کتاب خدا در یک دستش و شمشیر محمد(ص) در دستی دیگر و ترازوی عدالت در پیش روی و دشمنان علی:قاسطین و ناکثین و مارقین در صفین ها و جمل ها و نهروان های همیشه و همه جا در کمین و بار سنگین وراثت همهء انبیاء بر دوش و خدا در انتهای راه،ناظر به او و...انبوهی از منکرات جور و جهل و جوع...درپیش و بالاخره:مردم!آیا به راستی چنین کسی اگر این راه را به درستی برود و رسالت رهبرانه اش را بگزارد،از پیامبران بنی اسرائیل برتر نیست؟
ادامه دارد...